اکوفیزیولوژی و زیست اقلیم گندم دیم با استفاده از آزمایشات مزرعه ای و مدل های شبیه سازی

ایران کشوری مستعد به خشکی و خشکسالی است و میزان خسارت وارده در اثر این خطر طبیعی رو به افزایش است. کمبود آب و خشکسالی از بزرگترین چالش هایی می باشند که توسعه کشاورزی کشور در حال و آینده با آن مواجه خواهد بود. در این مقاله الگو های خشکسالی در استان خراسان برای دوره زمانی 1390-1362 بررسی شد. شرایط خشکسالی با استفاده از نوسان عملکرد گندم دیم به عنوان یک شاخص منعکس کننده شرایط و الگوهای اقلیمی است از منظر کشاورزی مورد استفاده قرار گرفت. از تلفیق یک شاخص تنش خشکی مناسب با شرایط منطقه (شاخص نسبت گرما به بارش) و تجزیه و تحلیل زمین- مکانی برای ارزیابی توزیع مکانی و روند زمانی خشکسالی در طی سال های گذشته استفاده شد. این مطالعه تجزیه و تحلیل مکانی مشخصه های عمومی اقلیمی استان خراسان را در مقایسه با خشکسالی نسبتا شدید در سال 1379 ارائه می دهد و هم چنین به شناسایی برخی مناطق (مانند تربیت حیدریه، مشهد، کاشمر، قوچان و بشرویه) می پردازد که خشکسالی نسبتا شدید تولید محصول در آنها را با مشکل مواجه می کند. نقشه توزیع مکانی تنش خشکسالی در طول زمان برای سراسر استان خراسان تهیه شد که نشان داد مقادیر بالای hpr مربوط به مناطق گرم بود. اگرچه در سال 1379 مقادیر بالای hpr در بخش وسیع تری از استان خراسان دیده شد و مقادیر بالاتر hpr مربوط به شهرهای نهبندان و بشرویه بود. به طور کلی، الگو های زمانی در این مطالعه نشان می دهد که خشکسالی در سراسر استان خراسان با روند افزایشی همراه است. با توجه به اینکه اغلب مطالعات شبیه سازی به بررسی تغییرات آب و هوایی آینده و اثرات آن بر روی عملکرد محصولات کشاورزی می پردازد، در این مطالعه سعی شدکه با تجزیه و تحلیل انجام شده، یک روش منسجم در اختیار متخصصان محیط زیست ، هواشناسی و دیگر علاقمندان سازنده الگو های زیستی- اقلیمی در مناطق وسیع جغرافیایی فراهم شود.